Αποστόλης Πλατανιάς:«…η φωτογράφιση εγκυμοσύνης δεν είναι μόδα ή ναρκισσισμός, αλλά η ανάγκη να κρατήσουμε ζωντανές στη μνήμη, τις πιο ευτυχισμένες στιγμές μας…»
Η ερωτική σχέση τού Αποστόλη Πλατανιά με την φωτογραφία ξεκίνησε στα εφηβικά του χρόνια και συνεχίζεται με αμείωτο πάθος έως και τις μέρες μας. Σπούδασε φωτογραφία και κινηματογράφο στην σχολή του Λυκούργου Σταυράκου. Στην μακρόχρονη επαγγελματική του διαδρομή, υπηρέτησε όλα τα πεδία της επαγγελματικής φωτογράφισης, ενώ για πολλά χρόνια εργάσθηκε πίσω από τις τηλεοπτικές κάμερες σε ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ. Από το 2006 ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την φωτογράφιση γάμου, εγκυμοσύνης και βάπτισης. Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους στην φωτογράφιση εγκυμοσύνης, ενώ οι φωτογραφίες του αναγνωρίζονται αμέσως, καθώς αποτυπώνουν με μοναδικό τρόπο την ένταση τού συναισθήματος και επικεντρώνουν στις πιο εκφραστικές λεπτομέρειες σωμάτων και προσώπων.
Αρχικά σκεφθήκαμε την σημερινή συνέντευξη προκειμένου να λύσουμε απορίες και να ανατρέψουμε κάποιες προκαταλήψεις για την φωτογράφιση εγκυμοσύνης, αλλά στην πορεία τής συζήτησης αποκαλύφθηκαν πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία, τόσο για τον ίδιο τον Αποστόλη, όσο και για την φωτογραφική τέχνη…
Αποστόλη, τελευταία παρατηρούμε ότι όλο και περισσότερες γυναίκες επιζητούν να φωτογραφηθούν στην διάρκειατής εγκυμοσύνης τους, είναι κάτι που εξαπλώνεται πολύ ταχύτερα απ’ όσο παλιότερα. Νομίζεις πως είναι μία ακόμη μόδα που κάποια στιγμή θα υποχωρήσει ή κάτι που αντανακλά μια βαθύτερη ανάγκη;
Θα σού φανεί ίσως περίεργο, αλλά όταν σκύψουμε λίγο περισσότερο επάνω στο θαύμα τής μητρότητας, απλώνονται μπροστά μας συναισθήματα και χρώματα, πολύ πλουσιότερα από οποιαδήποτε άλλη έντονη ανθρώπινη στιγμή. Εκείνο που θέλω να πω, είναι ότι θεωρούμε, για παράδειγμα, τον γάμο ή την βάπτιση, γεγονότα γεμάτα από μοναδική συγκίνηση και οπωσδήποτε έτσι είναι, αλλά στην εγκυμοσύνη η βεντάλια ανοίγει σε πολύ μεγαλύτερο πλάτος. Είναι κυρίως η μητρότητα που συγκλονίζει μια γυναίκα και πολλές φορές την αλλάζει ολοκληρωτικά, οι μαγικές αλλαγές στο σώμα της, η αγωνία για το επερχόμενο θαύμα, το άγχος για το μέλλον, η λαχτάρα για την συνέχιση της ζωής, οι ψυχικές μεταπτώσεις και δεκάδες άλλα συναισθήματα, που κάνουν την εγκυμοσύνη την πιο ενδιαφέρουσα περίοδο στην ζωή ενός ζευγαριού. Θα έλεγα λοιπόν, ότι για την γυναίκα που βιώνει μια τόσο έντονη κατάσταση και μάλιστα για εννιά ολόκληρους μήνες, η φωτογράφιση δεν είναι μόδα ή ναρκισσισμός, αλλά μία βαθύτερη ανάγκη να κρατήσει στη μνήμη της όσο γίνεται πιο ζωντανά αυτές τις μοναδικές και ευτυχισμένες στιγμές…
Μεγαλύτερος πλούτος συναισθημάτων λοιπόν, που μεταφράζεται και σε ένα πολύ ενδιαφέρον υλικό για σένα…
Ακριβώς έτσι. Ξέρεις, δεν είναι τυχαίες κάποιες εκφράσεις, ο λαός μας συνηθίζει να λέει ότι μία γυναίκα γλυκαίνει ή ομορφαίνει στην εγκυμοσύνη της και στην πραγματικότητα, εκείνο που βλέπει κάποιος στο πρόσωπό της είναι η αντανάκλαση όλων εκείνων των συναισθημάτων που περιέγραψα προηγουμένως. Με αυτήν την έννοια, κάθε φωτογράφιση εγκυμοσύνης είναι μία ξεχωριστή πρόκληση για μένα, γιατί κάθε γυναίκα την βιώνει διαφορετικά. Είναι επιπλέον αξιοσημείωτο ότι ο ψυχισμός, οι σκέψεις και τα συναισθήματα αλλάζουν και ωριμάζουν όσο προχωρά η εγκυμοσύνη, όσο δηλαδή πιο κοντά έρχεται η γυναίκα στον τοκετό και στον ερχομό μιας νέας ζωής. Με όλα αυτά τα δεδομένα, αντιλαμβάνεσαι ότι μπροστά μου απλώνεται ένα ετερόκλητο και ποικίλο υλικό που πρέπει να διαχειριστώ, να επιλέξω εκείνο που κρύβει την μεγαλύτερη συναισθηματική ένταση και ταυτόχρονα να αιχμαλωτίσω στον φακό τις πιο τρυφερές και γλυκές στιγμές από όλη αυτήν την διαδικασία…
«…σήμερα τα ζευγάρια ζητούν την φωτογράφιση μητρότητας, με την ίδια ευκολία που την σκέφτονται για έναν γάμο ή μία βάπτιση…»
Πόσο εύκολα δέχεται σήμερα μία γυναίκα να φωτογραφηθεί στην εγκυμοσύνη της; Σκέφτομαι ότι σε άλλες εποχές κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολα αποδεκτό, στην Ελλάδα υπήρχε πάντοτε ένα ταμπού σε θέματα που αφορούσαν το ίδιο μας το σώμα…
Οπωσδήποτε οι αναστολές που αναφέρεις υπάρχουν ακόμη, πολλοί από εμάς έχουμε να μάθει να λειτουργούμε με το στερεότυπο, με αντιλήψεις άλλων εποχών και με μία αδικαιολόγητη ντροπή, μπροστά σε ένα από τα πιο όμορφα πράγματα στον κόσμο όπως είναι το ανθρώπινο σώμα και ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Από την άλλη πλευρά, αυτές είναι αντιλήψεις που υποχωρούν όλο και περισσότερο στα σημερινά νέα ζευγάρια. Εάν παλιότερα έπρεπε να δίνουμε μία μικρή μάχη για να φωτογραφηθεί μία γυναίκα στην διάρκεια τής εγκυμοσύνης της, σήμερα τα ίδια τα ζευγάρια ζητούν αυτήν την φωτογράφιση, με την ίδια ευκολία που την σκέφτονται για έναν γάμο ή μία βάπτιση. Και για να είμαι ειλικρινής μαζί σου, αυτό είναι κάτι που το θεωρώ απολύτως φυσικό. Οτιδήποτε είναι σχετικό με την αγάπη και τον έρωτα ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, γεννά υπέροχα συναισθήματα που πρέπει να τα αποτυπώνουμε και να τα θυμόμαστε για πάντα χωρίς καμία προκατάληψη…
Υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις τόπου και χρόνου στην φωτογράφιση εγκυμοσύνης; Σε έναν γάμο για παράδειγμα, δεν μπορείς να παραλείψεις το τελετουργικό στην εκκλησία ή την δεξίωση που πιθανόν ακολουθεί, υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί εξωτερικοί που καθορίζουν την πορεία της φωτογράφισης…
Είναι καίρια η επισήμανση που κάνεις, γιατί αναδεικνύει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τής φωτογράφισης εγκυμοσύνης. Για μένα βέβαια το ανθρώπινο στοιχείο προηγείται πάντοτε και το εξωτερικό περιβάλλον τις περισσότερες φορές λειτουργεί ως φόντο, ως κάδρο στην φωτογραφία, χωρίς βέβαια να υποτιμώ την σημασία του και τον ρόλο του στο τελικό αποτέλεσμα. Από την άλλη έχεις δίκιο σ’ αυτό που υπογραμμίζεις, καθώς αυτό το κάδρο, σε έναν γάμογια παράδειγμα, έχει περιορισμούς, δεν μπορεί ο γάμος να γίνεται στην εκκλησία κι εγώ να φωτογραφίζω τα διπλανά τοπία (γέλια). Σε μία φωτογράφιση εγκυμοσύνης όμως αυτοί οι περιορισμοί απλώς δεν υπάρχουν, ο φακός στοχεύει απευθείας στον εσωτερικό κόσμο και στο σώμα της γυναίκας, το συναίσθημα είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής χωρίς κανέναν εξωτερικό περισπασμό και μ’ αυτήν την έννοια και σε συνεννόηση με το ζευγάρι, είμαστε εμείς που καθορίζουμε το περιβάλλον της φωτογράφισης. Είναι πολλές οι φορές που η όλη διαδικασία γίνεται στον χώρο του σπιτιού, εκεί που η γυναίκα κινείται καθημερινά και νιώθει ίσως πιο άνετα, αλλά το τελευταίο διάστημα κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος η φωτογράφιση στο studio. Εδώ η επαγγελματική φροντίδα μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη, οι δυνατότητες να παρέμβουμε στην ποιότητα της φωτογραφίας αυξάνονται δραστικά και το τελικό αποτέλεσμα ξεφεύγει από το συνηθισμένο και παίρνει τα χαρακτηριστικά ενός έργου τέχνης…
«…Η τεχνολογία διευκολύνει τη δουλειά μας, δεν καθορίζει όμως σε κυρίαρχο βαθμό την καλλιτεχνική της ποιότητα, την διαφορά την κάνει πάντα ο χειριστής τής μηχανής…»
Είσαι πολλά χρόνια στον χώρο και φυσικά γνωρίζεις ότι σήμερα ο καθένας που μπορεί να χειριστεί μία φωτογραφική μηχανή…
…ή ένα κινητό…
…ακριβώς, ή ένα κινητό (γέλια)… ο καθένας λοιπόν μπορεί να τραβήξει μια φωτογραφία, με άλλα λόγια υπάρχει ένας ανταγωνισμός ισχυρός και πανταχού παρών. Τι είναι εκείνο λοιπόν που διαφοροποιεί τον Αποστόλη Πλατανιά από τους υπόλοιπους; Γιατί ένα ζευγάρι να προτιμήσει την συνεργασία μαζί σου, σε ποιο σημείοεντοπίζεις την διαφορετική ποιότητα στην δουλειά σου;
Είναι αλήθεια πως η τεχνολογία έχει εξελιχθεί με φοβερούς ρυθμούς, σήμερα έχουμε στα χέρια μας μηχανές και εργαλεία απίστευτης ακρίβειας και παρέμβασης στο τελικό αποτέλεσμα. Όμως πίστεψέ με, την διαφορά στην εικόνα, την διαφορά στην τελική δημιουργία, δεν μπορεί να την κάνει το τεχνικό μέσον από μόνο του όσο εξελιγμένο και αν είναι, την διαφορά την κάνει πάντοτε εκείνος που το χειρίζεται και το προσαρμόζει στην δική του ματιά, στην δική του ικανότητα και στο όποιο ταλέντο διαθέτει. Η τεχνολογία διευκολύνει πολύ τη δουλειά μας, δεν καθορίζει όμως σε κυρίαρχο βαθμό την καλλιτεχνική της ποιότητα…
…είναι η δική σου προσωπική ματιά δηλαδή που κάνει την διαφορά…
…είναι φυσικά η δική μου ματιά και αισθητική, έτσι όπως μπολιάζεται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τού κάθε ανθρώπου μπροστά στον φακό μου, αλλά βεβαίως δεν είναι μόνο αυτό.Είναι επιπλέον πολύ βασικό το ότι αφιερώνω πολύ χρόνο στην γνωριμία με εκείνους που πρόκειται να φωτογραφίσω, θέλω να αποκτήσω μία οικειότητα μαζί τους, να καταλάβω τον τρόπο που σκέπτονται, τα συναισθήματα που κυριαρχούν μέσα τους, την ένταση που σιγοβράζει και αποτυπώνεται στο πρόσωπο, στο σώμα τους, στις κινήσεις τους. Όταν ένα ζευγάρι ανεβαίνει τα σκαλιά της εκκλησίας, ο φακός μου δεν φωτογραφίζει δύο άγνωστους και ανώνυμους, αλλά δύο φίλους που έχουν μοιραστεί μαζί μου σκέψεις βαθύτερες και συναισθήματα μοναδικά. Το ίδιο συμβαίνει και στην φωτογράφιση της μητρότητας, συζητώ πολύ με την γυναίκα που θα φωτογραφηθεί, φυσικά δεν μπορώ να νιώσω απόλυτα τις ψυχικές διακυμάνσεις ή τον συναισθηματικό της κόσμο στο σύνολό του, όμως η συζήτηση θα διώξει και τις τελευταίες αναστολές που πιθανόν υπάρχουν και θα με βοηθήσει να κατανοήσω την δική της ματιά στην εγκυμοσύνη. Όσο κι αν φανεί περίεργο, αυτή η επιμονή μου στο πιο γνήσιο ανθρώπινο στοιχείο, αποτυπώνεται στην φωτογραφία και φέρνει μία διαφορετική ποιότητα στην φωτογράφιση…
Ίσως ακουστεί κάπως αυτονόητο, αλλά βεβαίως η φωτογράφιση εγκυμοσύνης δεν είναι το μοναδικό σου αντικείμενο…
Όχι, φυσικά και όχι, όμως από μία απλή φωτογραφία διαβατηρίου έως και την πιο απαιτητική φωτογράφιση, προσπαθούμε η δουλειά μας να έχει τα ίδια υψηλά κριτήρια ποιότητας. Μαζί με τους συνεργάτες μου καλύπτουμε όλες τις σημαντικές στιγμές στις ζωές των ανθρώπων, θα ήθελα μάλιστα, αφού μού δίνεις την ευκαιρία, να πώ ότι για μένα υπάρχει μια αδιάσπαστη ενότητα στην πορεία δυό νέων παιδιών που ερωτεύονται και αποφασίζουν να βαδίσουν μαζί την υπόλοιπη ζωή τους. Νιώθω πολύ ικανοποιημένος όταν μπορώ να απαθανατίσω,μέσα από τις φωτογραφήσεις μου,όλους τους σημαντικούς σταθμούς αυτής τής πορείας, από τον έρωτα έως τον γάμο, από την εγκυμοσύνη έως την γέννηση, από την βάπτιση έως τα πρώτα βήματα της νέας ζωής. Είναι αυτή η προσωπική σχέση που σού έλεγα πριν… μπορείς να νιώσεις τι μεγάλο προνόμιο είναι να βρίσκομαι δίπλα στις πιο ευτυχισμένες στιγμές των ανθρώπων και να μπορώ να τις μετατρέπω σε αναμνήσεις που δεν θα σβήσουν ποτέ;.. είναι πράγματι μία τιμή για μένα και την ίδια στιγμή η μεγαλύτερη ικανοποίηση που εισπράττω από την δουλειά μου, ακόμη και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια που την υπηρετώ…
Αποστόλη εύχομαι αυτό το πάθος για την δουλειά σου να μην σ’ εγκαταλείψει ποτέ.. σ’ ευχαριστώ πολύ γι’ αυτήν την συνέντευξη και για όσα μοιράστηκες μαζί μας…
Εγώ ευχαριστώ, να είσαι πάντα καλά…
http://gamos-spiti.gr